gol
gol

hardy

د‌ل های ما که به هم نزدیک باشن

دیگر چه فرقی می کند

که کجای این جهان باشیم

دور باش اما نزدیک

من از نزدیک بودن‌های دور می‌ترسم
«احمد شاملو»

×

توجه : دو ارسال نخستِ کاربرانِ جدید در تالار میدوری را پیش از نمایش دادن , مدیر تالار باید تایید کند .

Latest Threads  آخرین ارسال ها :
نمایش آخرین ارسال این موضوع
 
امتیاز موضوع:
  • 9 رأی - میانگین امیتازات : 2.33
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  
1 کاربر حاضر در تاپیک: (0 عضو, و 1 مهمان). 1 مهمان
نویسنده:میدوری
آخرین ارسال:میدوری
پاسخ: 1
بازدید: 8900
subscription
quickreply advancequickreply report



( گوناگون ) بررسی واژه های «هوده , بهره , بخش ,حق و پاره»
تغییر اندازه ی متن : zoomin zoomout default
Butterfly
نویسنده : admin میدوری
admin میدوری profile  
آفلاین
مدیر کل تالار
مدالهای میدوری1000500
1001011720
168241051
دسترسی به میدوری
مشاهده وب سایت کاربر یافتن تمامی ارسال های این کاربر
اطلاعات میدوری


تاریخ عضویت:
05 November 2011

ارسال ها: 1,797
شماره کاربری: 1
میزان اعتبار:

محل سکونت: تهران
ماه تولد:
جنسيت:
آخرین دیدار :
تماس با میدوری
حالت میدوری
صفحه های میدوری
گوگل پلاس فیس بوک توییتر یوتیوب کلوب
اینستاگرام تلگرام
سپاس های میدوری
سپاس کرده 61 بار
سپاس شده 359 بار
ارسال: #1
Book بررسی واژه های «هوده , بهره , بخش ,حق و پاره»

rightarrow
بررسی واژه های «هوده , بهره , بخش ,حق و پاره»

روانشاد دکتر احمد آجودانی که دو کتاب بسیار ارزشمند به نام های «راز میتر‌ا» و «کلیله و دمنه به پارسی پاک‌» از او برجای مانده است. روزی در نشستی به من گفت: شما «هوده» را در کاربرد «بهره‌» بکار می برید. در جایی که «هوده» معنای ‌«حق» را می دهد.
در پاسخ این دوست از دست رفته گفتم:
برای شناخت بهتر این واژه، بهتر است آن را بازکنم. «هوده‌» از دو بخش «هو + ده‌» ساخته شده است که «هو‌» در زبان پارسی کهن و پارسی میانی به معنای «خو‌ب» است و ‌«ده» نیز ریشه ی اکنون از کار واژه ی «دادن» (دهیدن) است.
بر این پایه واژه ی ‌«هوده» یعنی ‌«یک چیز خوب که به آدمی داده شود‌» و در این کاربرد و با این شناخت ، می توان آن را درکاربرد ‌«نتیجه» و «بهره» نیز بکارگرفت و بجای بی بهره‌» و ‌«بی نتیجه» نیز باید گفت: «بیهود‌» (همان گونه که می گوییم) سپس افزودم ، انگیزه ی آنکه تو ، معنای ‌«هوده‌» را ‌«حق» می دانی شاید این باشد.
با اینکه ساخت «بیهوده‌» از پیشوند «بی» و واژه ی «هوده‌» ساخته شده است و معنای «بی بهره‌» و «بی نتیجه‌» و «بی سود» را می دهد ولی چون هر چیز بی بهره و سودی «هرز» و به گفته ی تازیا‌ن «باطل‌» است ، این پندار را برای تو پیش آورده که چون «حق» در برابر‌ «باطل‌» آمد ‌«هوده‌» نیز در برابر «بیهوده‌» است.
پس «هوده‌» معنای «حق» را هم می دهد. زیر‌ا «بیهوده‌» یعنی ‌«باطل‌» و همین پندار برای استاد معین هم پیش آمده و انگیزه ی آن شده است که در فرهنگش ، یکی از معناهای ‌«هوده» را ‌«حق» بنویسد ولی خود داوری کن که بجای ‌«من حق دارم این کار را بکنم» آیا می توانیم بگوییم: «من هوده دارم این کار را بکنم؟»
یا بجای «تو حق نداری» نمی توانیم بگوییم «تو هوده نداری‌» (یا ، تو بیهوده ای؟) بی گمان آنجا که ‌«حق‌» معنای ‌«بهره و سود» را می دهد (زیرا‌ «حق‌» معناهای فراوان دارد که درجستارهای دیگر به آن خواهم پرداخت). می توانیم «هوده‌» را بجایش بنشانیم.
برای نمونه هنگامی که می خواهیم بگوییم «حق من از فروش این خانه چیست‌». اگر بگوییم : «هوده ی من از فروش این خانه چیست‌» نادرست نیست.
دکتر آجودانی گفت: اگر «هوده‌» را بجای «بهره» بگیریم ، پس جانشین «نصیب ، حصه و قسمت» چه واژه هایی هستند؟
گفتم : بجای واژه ی «حصه و نصیب‌» می توانیم «بخش‌» را بکار بریم ، همان گونه که در برابر واژه ی تازی «قسمت» واژه پارسی «بخش» یا «پار‌ه» را داریم.


picture


برای نمونه هنگامی که می خواهیم بگوییم :
پسر دو حصه از دارایی پدر و دختر یک حصه از آن را ارث می برد .
می توانیم بگوییم‌ : «پسر دو بخش و دختر یک بخش از بازمانده ی دارایی پدر را می برد‌».
یا هنگامی که می خواهیم بگوییم : «نان را به سه قسمت کرد» .
می توانیم بگوییم‌ : «نان را به سه پاره کرد» یا «نان را به سه بخش کرد‌».
درباره ی واژه ی ‌«حق» نین تا آنجاکه به این گفتار وابسته است : می توان واژه ی «سزا‌» یا »سزاوا‌ر» را برگزید.
یعنی بجای اینکه بگوییم: ‌«من حق دارم این کار را بکنم‌» باید گفت : ‌«من سزاوارم که این کار را بکنم‌» . یا هنگامی که کسی را برای گناهی به زندان می اندازند ، بجای اینکه بگوییم: «حقش بود که به زندان رفت» می توانیم بگوییم: ‌«سزایش بود که به زندان رفت» و یا نمونه هایی در همین زمینه .
اکنون یکبار دیگر انچه راکه گفتم به کوتاهی بازمی گویم.
هوده ======== بهره (نتیجه)
بیهوده ======== بی بهره (باطل)
حق ======== سزا. سزاوار. (و چندین معنای دیگرکه در جای دیگرگفته خواهد شد).
حصه ======== بخش
قسمت ======== پاره ای از چیزی (ویا بخشی از چیزی)
نفع ======== سود

برگرفته از کتاب : در ژرفای واژه ها اثر دکتر ناصر انقطاع




امضای میدوری :
[تصویر: midori-sign-500.png]
( آخرین ویرایش در این ارسال: 05 - January - 2015 11 : 02 PM، توسط : میدوری .::.  دلیل ویرایش: )
محل حضور کاربر در تالار :  admin میدوری در تالار ميدوری حضور ندارد .
ديدگاه کاربران برای مطلب : help (روی آیکون مورد نظر کلیک کنید تا دیدگاه شما ثبت شود . در صورت انصراف تا دوبار می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید . برای پاک کردن دیدگاه روی همان آیکون یک بار کلیک کنید تا دیدگاه شما پاک شود .)

برچسب ها :

05 - January - 2015 11 : 02 PM
نقل قول این ارسال در یک پاسخ


subscription
quickreply advancequickreply report

موضوع های مرتبط با این موضوع...
موضوع: نویسنده پاسخ: بازدید: آخرین ارسال
Heart selection آیین نوروزی و آلودگی واژه ها میدوری 1 7,664 18 - March - 2016 15 : 04 PM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش پنجم) میدوری 0 7,955 14 - January - 2015 18 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش چهارم) میدوری 0 7,265 14 - January - 2015 11 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش سوم) میدوری 0 6,920 14 - January - 2015 03 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش دوم) میدوری 0 6,988 14 - January - 2015 54 : 01 AM
آخرین ارسال: میدوری




1 کاربر حاضر در تاپیک: (0 عضو, و 1 مهمان). 1 مهمان