gol
gol

hardy

د‌ل های ما که به هم نزدیک باشن

دیگر چه فرقی می کند

که کجای این جهان باشیم

دور باش اما نزدیک

من از نزدیک بودن‌های دور می‌ترسم
«احمد شاملو»

×

توجه : دو ارسال نخستِ کاربرانِ جدید در تالار میدوری را پیش از نمایش دادن , مدیر تالار باید تایید کند .

Latest Threads  آخرین ارسال ها :
نمایش آخرین ارسال این موضوع
 
امتیاز موضوع:
  • 7 رأی - میانگین امیتازات : 2.43
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  
1 کاربر حاضر در تاپیک: (0 عضو, و 1 مهمان). 1 مهمان
نویسنده:میدوری
آخرین ارسال:میدوری
پاسخ: 1
بازدید: 6516
subscription
quickreply advancequickreply report



( گوناگون ) بررسی واژه های «دجله و اروند»
تغییر اندازه ی متن : zoomin zoomout default
Butterfly
نویسنده : admin میدوری
admin میدوری profile  
آفلاین
مدیر کل تالار
مدالهای میدوری1000500
1001011720
168241051
دسترسی به میدوری
مشاهده وب سایت کاربر یافتن تمامی ارسال های این کاربر
اطلاعات میدوری


تاریخ عضویت:
05 November 2011

ارسال ها: 1,797
شماره کاربری: 1
میزان اعتبار:

محل سکونت: تهران
ماه تولد:
جنسيت:
آخرین دیدار :
تماس با میدوری
حالت میدوری
صفحه های میدوری
گوگل پلاس فیس بوک توییتر یوتیوب کلوب
اینستاگرام تلگرام
سپاس های میدوری
سپاس کرده 61 بار
سپاس شده 359 بار
ارسال: #1
Book بررسی واژه های «دجله و اروند»

rightarrow
بررسی واژه های «دجله و اروند»
دیگلَت , تیگریس , آرنگ
درخاور کشور عراق ، بویژه نزدیک مرزهای جنوب باختری ایران، رودی پر آب روان است که آب آن آرام آرام بسوی شاخابه فارس می رود و نزدیک شاخابه با ‌«فرات‌» یکی شده، نام ‌«شط العرب» را به خود می گیرد.
این رود پرآب از دید نامگذاری پیشینه ی چند هزار ساله دارد و آنچه که در زیر می آید، نمایانگر دگرگونی نام هایی است که تاکنون برای آن گفته شده است.
درکتاب ورجاوند یهودیان (سِفر پیدایش) ‌«حِدّاَقَل» نامیده شده است. در زبان یونانی «تیگریس» گفته می شودکه از ‌«تیگرا»ی پارس گرفته شده . در زبان بابلی «دیگلات» می گفتند. و در زبان ایلامی نیز «تیگرای» گفته می شد .


picture


در زبان پارسی هخامنشی و پارسی میانی (ساسانی) چون بخشی از ایران بود به انگیزه ی روان و آرام بودن آبش، آن را «آراوندرود» یا ‌«اَروندرود» گفتند. (به معنای رودزیبا).
برخی از واژه شناسان ، بویژه کارشناسان زبان پارسی کهن برآنند که «اروند‌» به معنای ‌«تند و تیز و چالاک است» و از ریشه ی باستانی «اَئوروَنت» گرفته شده و واژه ی «اَئوروَنت» در پارسی میانی (پهلوی ساسانی) به «اروند» دگرگون شده و چون این رودخانه گسترده و تندرو است آن را‌ «اروندرود» گفتند!
برخی دیگر برآنند که نام ‌«ارنگ رود‌» را نیز که به این رود داده اند از ریشه ی ‌«اَراوند» می آید، به معنای «رودرنگارنگ‌» و ‌«رود آراسته».
زیرا در بخش های گوناگون سال به انگیزه ی بارندگی های گوناگون گهگاه رنگ آب آن دگرگون می شود.
در سنگ نوشته های «زوراء» رود یاد شده ‌«دِگلَت» نامیده شده است و واژه شناسان برآنند که واژه ی ‌«دجله‌» تازی شده ی واژه های «دِگلت». «دیگلات‌» و‌ «دی ایگرا‌» است زیرا در سنگ نوشته های ایلامی نیز آن را ‌«دی ایگرا» نوشته اند.
با یک نگاه سرسری به خوبی روشن می شودکه نخستین نام این رود «حِدَّاَقل»‌» بوده ولی با گسترش شاهنشاهی ایران و یونان وکشاکش میان این دو فرمانروایی نیرومند، این رود میان این دو نیرو جای گرفت، بر این پایه نام هایی یافت که با دگرگونی هایی جای خود را به دیگری دادند.
به گفته ی دیگر به: ‌«تیگر، تیگرا، دی ایگرا، دیگلات، دِگلِت و دیجلَت» نامیده شد و واژه ی ‌«دیجلَت‌» به زبان تازی ‌«دجله‌» شد.
برخی دیگر از واژه شناسان برآنند که ‌«تیگِر» و ‌«تیگرا» واژه های پارسی سره هستند که یونانی ها از پارسی گرفته و بکار برده اند و ‌«دیگله‌» نیز دگرگون شده ی دیگلات پارسی است که ‌«دجله» شده است و برگه ی استواری که در این زمین دارند، سنگ نوشته ی داریوش بزرگ در بیستون است که این رود ر‌ا «تیگِر‌» خوانده . «یاقوت حموی» در ‌«معجم البلدان‌» این رود را «دیله» و ‌«کودک دریا» , «اربل رود» , ‌«آرَنگ رود‌» هم نوشته است.

فردوسی می سراید:
به «اروندرود» اندر آورد روی
چنان چون بُود مرد دیهیم جوی


همچنین فردوسی سروده است:
اگر پهلوانی ندانی زبان
بتازی تو «اروند» را «دجله» خوان


باز فردوسی در جای دیگر می گوید:
فریدون چو بگذشت از «اروندرود»
همی داد تخت مِهی را درود


و اسدی توسی سروده است:
دار «اروندرود» را بر یاد
که به تازی بود شط بغداد


برگرفته از کتاب : در ژرفای واژه ها اثر دکتر ناصر انقطاع




امضای میدوری :
[تصویر: midori-sign-500.png]
محل حضور کاربر در تالار :  admin میدوری در تالار ميدوری حضور ندارد .
ديدگاه کاربران برای مطلب : help (روی آیکون مورد نظر کلیک کنید تا دیدگاه شما ثبت شود . در صورت انصراف تا دوبار می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید . برای پاک کردن دیدگاه روی همان آیکون یک بار کلیک کنید تا دیدگاه شما پاک شود .)

برچسب ها :

11 - November - 2014 28 : 03 PM
نقل قول این ارسال در یک پاسخ


subscription
quickreply advancequickreply report

موضوع های مرتبط با این موضوع...
موضوع: نویسنده پاسخ: بازدید: آخرین ارسال
Heart selection آیین نوروزی و آلودگی واژه ها میدوری 1 7,663 18 - March - 2016 15 : 04 PM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش پنجم) میدوری 0 7,954 14 - January - 2015 18 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش چهارم) میدوری 0 7,264 14 - January - 2015 11 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش سوم) میدوری 0 6,920 14 - January - 2015 03 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش دوم) میدوری 0 6,987 14 - January - 2015 54 : 01 AM
آخرین ارسال: میدوری




1 کاربر حاضر در تاپیک: (0 عضو, و 1 مهمان). 1 مهمان