gol
gol

hardy

د‌ل های ما که به هم نزدیک باشن

دیگر چه فرقی می کند

که کجای این جهان باشیم

دور باش اما نزدیک

من از نزدیک بودن‌های دور می‌ترسم
«احمد شاملو»

×

توجه : دو ارسال نخستِ کاربرانِ جدید در تالار میدوری را پیش از نمایش دادن , مدیر تالار باید تایید کند .

Latest Threads  آخرین ارسال ها :
نمایش آخرین ارسال این موضوع
 
امتیاز موضوع:
  • 10 رأی - میانگین امیتازات : 2.3
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  
1 کاربر حاضر در تاپیک: (0 عضو, و 1 مهمان). 1 مهمان
نویسنده:میدوری
آخرین ارسال:میدوری
پاسخ: 1
بازدید: 6822
subscription
quickreply advancequickreply report



( گوناگون ) بررسی واژه های «زِیت و زیتون»
تغییر اندازه ی متن : zoomin zoomout default
Butterfly
نویسنده : admin میدوری
admin میدوری profile  
آفلاین
مدیر کل تالار
مدالهای میدوری1000500
1001011720
168241051
دسترسی به میدوری
مشاهده وب سایت کاربر یافتن تمامی ارسال های این کاربر
اطلاعات میدوری


تاریخ عضویت:
05 November 2011

ارسال ها: 1,797
شماره کاربری: 1
میزان اعتبار:

محل سکونت: تهران
ماه تولد:
جنسيت:
آخرین دیدار :
تماس با میدوری
حالت میدوری
صفحه های میدوری
گوگل پلاس فیس بوک توییتر یوتیوب کلوب
اینستاگرام تلگرام
سپاس های میدوری
سپاس کرده 61 بار
سپاس شده 359 بار
ارسال: #1
Book بررسی واژه های «زِیت و زیتون»

rightarrow
بررسی واژه های «زِیت و زیتون»

واژه های ‌«زیت‌» و‌«زیتون‌» نیز، از واژه هایی هستندکه در باره ی ریشه ی آنها، میان واژه شناسان و پژوهندگان پهنه ی بیکران زبان پارسی دو دستگی دیده می شود . در بررسی و شکافتن پیشینه ی این دو واژه، نخست به واژه ی ‌«زیت» می پردازیم زیرا اگر وابستگی این واژه به هر یک از دو زبان پارسی یا تازی روشن شود، پیشینه و وابستگی واژه ی ‌«زیتون» که از واژه ی «زیت‌» ریشه گرفته است نیز روشن خواهد شد.
دسته ای از آن میان استاد علی اکبر دهخدا و دکتر محمد معین و اشتنگاس، واژه ی ‌«زیت‌» را تازی می دانند و برآنند که در آن زبان معنای«روغن‌» را می دهد.
در برابر، گروه دیگر مانند: روانشادان دکتر حسین گل گلاب و دکتر بهرام فره فروشی این واژه را فارسی سره می دانند و بویژه دکتر فره فروشی که دستی چیره در زبان پهلوی ساسانی داشت، در برگ 290 کتاب خود به نام «فرهنگ پارسی به پهلوی‌»، به روشنی واژه ی ‌«زیت‌» را از زبان پهلوی ساسانی دانسته است.
از پژوهندگان بیگانه، نیز «مکنزی» واژه ی ‌«زیت» را پارسی می داند . شگفتا ، دانشورانی که واژه ی ‌«زیت» را تازی می دانند ، دربخش دیگر از پژوهش های خود، ساخت ‌«زِیتار» را که به معنای «دُرد، ولایه ی روغن» است، پارسی می دانند.
روشن نیست ، اگر واژه ی ‌«زیت» پارسی نیست، چگونه از آن کار بهره (حاصل مصدر) «زیتار‌» ساخته می شود؟! این نیست، مگر آنکه واژه ی‌ «زیت» درکاربرد‌ «روغن‌» از زبان پارسی به زبان تازی رفته باشد.

نظامی گنجه ای می سراید:
مرا «زیت» و زنبوره در کیش هست
چو زنبور , هم نوش و هم نیش هس
ت

و باز از نظامی است:
گشاده خواندن او , بیت بر بیت
رگ مفلوج را چون «روغن زیت»

درخور نگرش است که اگر «زیت» تازی است و به معنای ‌«روغن‌» چگونه ‌«نظامی» ساخت «روغن زیت» را آورده است (یعنی روغنِ روغن؟!!)

سعدی می سراید:
شبی «زیت» فکرت همی سوختم
چراغ بلاغت بیفروختم


picture


با نگرشی به آنچه که آمد، نام «زیتو‌ن» که روغن آن را برای خوردن می گیرند نیز پارسی خواهد بود بویژه آنکه به نوشته ی «حمدالله مستو‌فی» در جنوب کشور هند، شهری است به نام «زیتون‌».
اگر بدانیم که مادر زبان پارسی کهن، زبان سنسکریت هندی است و اگر بدانیم که زبان تازی تا جنوب هند نرفته، پس «زیتون» تازی نیست و از زبان «سنسکریت‌» به زبان پارسی کهن و از آن به پهلوی ساسانی و سپس به زبان کنونی پارسی آمده است.

فرخی سیستانی می گوید:
تا به رنگ و بوی چون سوسن نباشد شنبیلد
تا به طعم و فعل چون «زیتون» نباشد زنجبیل

فردوسی در شاهنامه می سراید:
ز «زیتون» و انگور و هر میوه دار
که در مهرگان , شاخ بودی ببار


واپسین شوندی (دلیل) که بر پارسی بودن واژه ی زیتون می توان آورد ، واژه ی ‌«زِیتی» است و آن ، نام «رنگی است زرد که به سبزی گراید‌». درکتاب ذخیره خوارزمشاهی می خوانیم: ‌«زیتی رنگی باشد زرد که به سبری زند» و استاد دهخدا و استاد معین، این واژه را تازی دانسته اند!!


برگرفته از کتاب : در ژرفای واژه ها اثر دکتر ناصر انقطاع




امضای میدوری :
[تصویر: midori-sign-500.png]
محل حضور کاربر در تالار :  admin میدوری در تالار ميدوری حضور ندارد .
ديدگاه کاربران برای مطلب : help (روی آیکون مورد نظر کلیک کنید تا دیدگاه شما ثبت شود . در صورت انصراف تا دوبار می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید . برای پاک کردن دیدگاه روی همان آیکون یک بار کلیک کنید تا دیدگاه شما پاک شود .)

برچسب ها :

11 - November - 2014 43 : 01 AM
نقل قول این ارسال در یک پاسخ


subscription
quickreply advancequickreply report

موضوع های مرتبط با این موضوع...
موضوع: نویسنده پاسخ: بازدید: آخرین ارسال
Heart selection آیین نوروزی و آلودگی واژه ها میدوری 1 7,663 18 - March - 2016 15 : 04 PM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش پنجم) میدوری 0 7,953 14 - January - 2015 18 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش چهارم) میدوری 0 7,263 14 - January - 2015 11 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش سوم) میدوری 0 6,919 14 - January - 2015 03 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش دوم) میدوری 0 6,985 14 - January - 2015 54 : 01 AM
آخرین ارسال: میدوری




1 کاربر حاضر در تاپیک: (0 عضو, و 1 مهمان). 1 مهمان