gol
gol

hardy

د‌ل های ما که به هم نزدیک باشن

دیگر چه فرقی می کند

که کجای این جهان باشیم

دور باش اما نزدیک

من از نزدیک بودن‌های دور می‌ترسم
«احمد شاملو»

×

توجه : دو ارسال نخستِ کاربرانِ جدید در تالار میدوری را پیش از نمایش دادن , مدیر تالار باید تایید کند .

Latest Threads  آخرین ارسال ها :
نمایش آخرین ارسال این موضوع
 
امتیاز موضوع:
  • 5 رأی - میانگین امیتازات : 1.6
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  
1 کاربر حاضر در تاپیک: (0 عضو, و 1 مهمان). 1 مهمان
نویسنده:میدوری
آخرین ارسال:میدوری
پاسخ: 1
بازدید: 4780
subscription
quickreply advancequickreply report



( گوناگون ) بررسی واژه ی «بروجرد»
تغییر اندازه ی متن : zoomin zoomout default
Butterfly
نویسنده : admin میدوری
admin میدوری profile  
آفلاین
مدیر کل تالار
مدالهای میدوری1000500
1001011720
168241051
دسترسی به میدوری
مشاهده وب سایت کاربر یافتن تمامی ارسال های این کاربر
اطلاعات میدوری


تاریخ عضویت:
05 November 2011

ارسال ها: 1,797
شماره کاربری: 1
میزان اعتبار:

محل سکونت: تهران
ماه تولد:
جنسيت:
آخرین دیدار :
تماس با میدوری
حالت میدوری
صفحه های میدوری
گوگل پلاس فیس بوک توییتر یوتیوب کلوب
اینستاگرام تلگرام
سپاس های میدوری
سپاس کرده 61 بار
سپاس شده 359 بار
ارسال: #1
Book بررسی واژه ی «بروجرد»

rightarrow
بررسی واژه ی «بروجرد»
«وَروکَرد , بَروجرد , یَزدجرد»
«ویروگرد , پیروزگزد , بَروگرد و ... بروجرد»

شهری که در شمال خاوری خرم آباد جای دارد و امروز ‌«بروجرد» نامیده می شود، از شهرهای باستانی کشورمان است که کهنگی آن به بیش از هزار سال می رسد و برخی از پژوهندگان تا چهار هزار سال نوشته اند.
در داستان های پهلوانی ایران ساختن آن را به ‌«منوچهر پیشدادی» وابسته کرده اند ولی نویسنده ‌«انجمن آرا‌» برآن است که ‌«بروجرد‌»را «فیروز ساسانی» برپاکرده.
دسته ای دیگر میگویند ‌«ویرو‌» شاهزاده فرمانروای اشکانی سازنده این شهر است. به هر روی، چون این شهر دارای دژی ‌«گرد‌» پیرامون خود بوده است ، واژه ی «گرد‌» را بدنبال آن آورده و آن را ‌«ویروگِرد‌» گفته اند.
در یکی از دو بخش پیشین ‌«در ژرفای واژه ها» نوشتم که درگذشته، پیرامون شهرها را دیواره ای استوار و بلند می کشیدند و به آن ‌«بُرز‌» یا «بُرژ» (به معنای بلند) می گفتند.
همین واژه از یک سوی به سرزمین تازیان رفت ‌ «برج» گفته شد و از سوی دیگر به زبان لاتین رفت ‌«بورژ‌» شد وکسانی راکه درون این دژ می زیستند «بورژوا‌» نامیدند.
به معنای «درون دژنشین‌» (امروز ‌«شهرنشین‌»گفته می شود) و شهرها را نیز با پسوند ‌«بورگ‌» که دگرگون شده ی واژه ی ‌«بُرژ‌» بود نامیدند مانند: هامبورگ استراسبورگ، نورنبرگ، پیترزبورگ و...
ولی اگر این «بُرز» یا‌ «بُرژ‌» گِرد بود، به شهری که در پیرامون آن «گرد‌» ساخته شده بود ، پسوند ‌«گرد» را می افزودند . مانند: سوسنگرد، لاسگرد، بروگرد ، دارابگرد ، راهگرد و....
این واژه نیز به لاتین رفت و ‌«گراد» گفته شد و به شهرهایی که دژ پیرامونش‌ «گرد‌» بود پسوند ‌«گراد» را افزودند و ‌«استالین گراد» ‌«لنین گراد‌» «پتروگراد» و..‌. گفتند.
به هر روی ، چون شهری راکه ‌«ویرو» ساخت، یک دژ «گِرد‌» هم پیرامون آن کشید، به آن شهر «ویروگرد» گفتند.
بخشی از آن دژ را که تا چند سال پیش برجای مانده بود، ویران کردند، بجای آن با آجر و سیمان، دیواره ای (باز هم گرد) را برپا داشتند.
روانشاد احمدکسروی درباره ی پسوند «گرد‌» می نویسد این پسوند به یقین اصل آن ‌«وَرد» بوده و این کلمه گاهی «وند» نیز می شده، همچنین «گرد» گاهی ‌«گند» یا جُند(!!) می گردیده و این، گاهی به‌ «هند» یا ‌«اند‌» تبدیل می یافته(!) و همه ی اینها را در نام های آبادی ها پیدا می کنیم.
این باور ، آن هم از سوی فرهیخته ای چون روانشاد احدکسروی بسیار شگفتی آور است زیرا به هیچ روی پسوندها یا واژه های ‌«وند‌» و «اند» و «جُند‌» و «گند»‌ با واژه یا پسوند ‌«گرد‌» هم ریشه نیستند و هر یک از آنها، دارای ریشه های ویژه ی خود هستند. زیرا در ساخت های دارای پسوند ‌«وند» به معنای دارندگی است، مانند: خداوند، دماوند، آراوند، و...
همچنین پسوند ‌«جُند» ازریشه ی ‌«گُند» است که بخشی از سپاهیان را می گفتند. به هر روی، بررسی این واژه ها، به این جستار وابسته نیست و در این نوشته نمی گنجد.


picture


در فرهنگ «انجمن آرای ناصری» می خوانیم:
... موقعی که خسرو پرویز از استخر رهسپار اصفهان بود، به سرزمین ‌«بروجرد» که رسید دستور داد تا این شهررا از نو بناکردند و آن را ‌«پیروزه گرد‌» نامید که به تدریج تبدیل به ‌«بروجرد‌» شد...

به هر روی، آنچه که روشن است نزدیک به همه ی پژوهندگان بر این باورند که نام های پیشین این شهر، ‌«ویروگرد، فیروزگرد، وِروگِرد» بوده بویژه در گویش لُری، آن را ‌«وروگرد‌» می گویند، هر چندکه به نام همگانی آن ‌«بروجرد‌» خوانده می شود.
به همین انگیزه باور دیگری درباره ی نام این شهر از سوی گروهی دیگرگفته شده است که چون این شهردر بخش ‌«لرستان» جای دارد و نزدیک به همه ی ماندگاران در آن ‌«لُر» هستند بر این پایه باید به واژه ی ‌«وُروگرد‌» که یک واژه ی لُری است، نگرش بیشتری داشت.
‌«وُرو» درگویش لُری دوکاربرد ‌«بلند شدن» بکار می رود. چنانکه گویند: ‌«وُری‌» (یعنی بلند شو) و چون در آن بخش گردبادهای فراوان در درازای سال روی می دهد، به این شهر ‌«وُروگرد‌» یعنی دژی یا شهری که از آن «گردباد‌» برمی خیزد، می گویند.


برگرفته از کتاب : در ژرفای واژه ها اثر دکتر ناصر انقطاع




امضای میدوری :
[تصویر: midori-sign-500.png]
( آخرین ویرایش در این ارسال: 20 - May - 2014 50 : 11 AM، توسط : میدوری .::.  دلیل ویرایش: )
محل حضور کاربر در تالار :  admin میدوری در تالار ميدوری حضور ندارد .
ديدگاه کاربران برای مطلب : help (روی آیکون مورد نظر کلیک کنید تا دیدگاه شما ثبت شود . در صورت انصراف تا دوبار می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید . برای پاک کردن دیدگاه روی همان آیکون یک بار کلیک کنید تا دیدگاه شما پاک شود .)

برچسب ها :

20 - May - 2014 49 : 11 AM
نقل قول این ارسال در یک پاسخ


subscription
quickreply advancequickreply report

موضوع های مرتبط با این موضوع...
موضوع: نویسنده پاسخ: بازدید: آخرین ارسال
Heart selection آیین نوروزی و آلودگی واژه ها میدوری 1 7,663 18 - March - 2016 15 : 04 PM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش پنجم) میدوری 0 7,954 14 - January - 2015 18 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش چهارم) میدوری 0 7,263 14 - January - 2015 11 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش سوم) میدوری 0 6,920 14 - January - 2015 03 : 02 AM
آخرین ارسال: میدوری
Book selection ریشه و معنای واژه ی «کورش» (بخش دوم) میدوری 0 6,987 14 - January - 2015 54 : 01 AM
آخرین ارسال: میدوری




1 کاربر حاضر در تاپیک: (0 عضو, و 1 مهمان). 1 مهمان